
ਭਾਰਤ – ਨਫ਼ਰਤ ਵਜੋਂ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ: ਕੱਟੜਪੰਥ, ਹਿੰਦੂਫੋਬੀਆ ਅਤੇ ਸਚਾਈ ਦੀ ਜਾਂਚ: Arte ਡੌਕਯੂਮੈਂਟਰੀ (ਮੁੜ ਦੇਖੋ): arte.tv - Indien: Hass als Ideologie - ਸ. ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ ਹੰਸਪਾਲ
22 ਜੁਲਾਈ, 2025 ਨੂੰ ਯੂਰਪੀਨ ਚੈਨਲ Arte 'ਤੇ ਇੱਕ ਡੌਕਯੂਮੈਂਟਰੀ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਹੋਈ: "ਭਾਰਤ – ਨਫ਼ਰਤ ਵਜੋਂ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ"। ਇਹ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉਭਰ ਰਹੀ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਹਿੰਦੂ ਰਾਜਨੀਤੀ, ਧਾਰਮਿਕ ਨਫ਼ਰਤ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਲੰਬਨ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਯੁੱਧ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਰਿਪੋਰਟ — ਜਿਸ ਨੂੰ ਯਹੂਦੀ ਥਿੰਕ ਟੈਂਕ Jewish Currents ਨੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ — ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗਲਤ ਰਵੱਈਆਂ ਅਤੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਨੂੰ ਉਧੇੜ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿਤਾ ਜੋ Hindu American Foundation (HAF) ਵਲੋਂ "ਹਿੰਦੂਫੋਬੀਆ" ਦੇ ਨਾਂਅ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ।
ਇਸ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪਿਛੋਕੜ ਤੇ ਝਾਤ:
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਵੰਘ ਸੇਵਕ ਸੰਘ (RSS) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1925 ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰ ਕੇ. ਬੀ. ਹੇਡਗੇਵਾਰ ਨੇ ਕੀਤੀ।
ਉਸਦੇ ਬਾਅਦ M.S. Golwalkar ਨੇ ਇਸਦੇ ਆਈਡੀਓਲੋਜੀਕ ਆਧਾਰ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਿਤਾਬ “We, or Our Nationhood Defined” (1939) ਵਿੱਚ ਉਹ ਲਿਖਦੇ ਹਨ:
“The foreign races in Hindustan must adopt the Hindu culture... or may stay in the country wholly subordinated to the Hindu Nation.”
(M.S. Golwalkar, 1939)
ਇਸ ਵਿਚਾਰ ਨੇ ਸਿੱਧਾ ਨਾਜੀ ਜਰਮਨੀ ਦੀ ਆਰੀਅਨ ਸਪਰੀਮੈਸੀ ਨਾਲ ਟਕਰਾਵੀ ਸਾਂਝ ਬਣਾਈ। ਜਿੱਥੇ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਨੂੰ "ਸਬਆਰਡਿਨੇਟ" ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ।
ਹਵਾਲਾ:
Golwalkar, M.S. We or Our Nationhood Defined. Nagpur: Bharat Publications, 1939.
ਡੌਕਯੂਮੈਂਟਰੀ ਦੀ ਝਲਕ
Arte ਦੀ ਡੌਕਯੂਮੈਂਟਰੀ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦਾ ਹਕੂਮਤ ਦੀ ਹਮਦਰਦੀ ਵਾਲੇ ਸੰਗਠਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਧਰਮਾਂ, ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਅਤੇ ਈਸਾਈਆਂ,ਸਿੱਖਾ ਵਿਰੁੱਧ ਨਫ਼ਰਤ, ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਇਆ।
* ਇਹ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਧਾਰਮਿਕ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਨੂੰ ਹਥਿਆਰ ਬਣਾਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ — ਨਫ਼ਰਤ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ, ਇੱਕ ਰਣਨੀਤੀ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਹਿੰਦੀ ਹਿੰਦੂ ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ, ਹਿੰਦੂਤਵ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ। ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਹੱਕ (ਅਜ਼ਾਦੀ-ਏ-ਇਜਹਾਰ, ਧਾਰਮਿਕ ਆਜ਼ਾਦੀ, ਪ੍ਰੈਸ ਦੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ) ਖਤਰੇ ‘ਚ ਹਨ।
* ਹਿੰਦੂਤਵ ਦੀ ਸੋਚ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਨੂੰ ਖਤਰਾ ਨਹੀਂ, ਸਿੱਧਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ARTE.TV ਦੀ ਫਿਲਮ ਵਿੱਚ ਬੁਲੰਦ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਸ਼ਪਸ਼ਟ ਕੀਤਾ :
* ਕ੍ਰਿਸਟੋਫ਼ ਜੈਫਰੇਲੋਟ – ਯੂਰਪੀ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂਤਵ ਦੀ ਤੁਲਨਾ
* ਮ੍ਰਿਦੁਲਾ ਮੁਖਰਜੀ – ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਹਦ ਬੰਨੇ ਪਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਤਥ।
* ਗੈਰੀ ਸ਼ਿਹ– ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨੀਤੀਆਂ ਤੇ ਆਈਡਿਓਲੋਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ
* ਅੰਕੜੇ ਜੋ ਸੋਚਣ ਉਤੇ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦੇ ਹਨ
* +400% ਵਾਧਾ: 2014 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਈਸਾਈਆਂ ਉੱਤੇ ਹਮਲੇ
* 150+ ਦੇਸ਼: ਜਿੱਥੇ ਹਿੰਦੂਤਵ ਗਠਜੋੜ ਸਰਗਰਮ ਹਨ
* ਐਮਨੈਸਟੀ ਇੰਡੀਆ ਬੈਨ: ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼
* ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਨੂੰ "ਵਿਦੇਸ਼ੀ" ਕਰਾਰ ਦੇਣਾ
* NRC, CAA ਜਿਹੇ ਕਾਨੂੰਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੁਸਲਿਮ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ।
* "Love Jihad", "Ghar Wapsi", "Cow Vigilantism" — ਇਹ ਸਭ "ideological soft cleansing" ਦੀ ਨੀਤੀਆਂ ਹਨ।
* ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗੋਦੀ ਮੀਡੀਆ, ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਖੁੱਲੀ ਨਫ਼ਰਤ ਜਿਵੇ ਭਾਈ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨਿੱਝਰ ਦਾ ਗੋਲੀਆ ਮਾਰ ਕੇ ਹੱਤਿਆ।
ਜੋ ਗੱਲ ਆਸਟਰੇਲੀਆ, ਅਮਰੀਕਾ ਜਾਂ ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਮੰਦਰਾਂ ਉੱਤੇ ਨਾਅਰੇ ਲਗਾ ਕੇ, ਗੁਰਦੁਆਰਿਆ ਜਾਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ RSS ਦੀ ਸ਼ਾਖਾ ਰਾਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀ ਦਖ਼ਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ — ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਰਹੀ। ਇਹ ਆਈਡੀਓਲੋਜੀ ਗਲੋਬਲ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
📄 Jewish Currents ਦੀ ਜਾਂਚ: HAF ਦੇ ਦਾਅਵੇ
Hindu American Foundation (HAF) ਇੱਕ ਅਮਰੀਕਨ ਸਥਿਤ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਸਥਾ ਦਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ "ਹਿੰਦੂਫੋਬੀਆ" ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪਰ Jewish Currents ਨੇ 2019 ਤੋਂ 2024 ਤੱਕ ਦੇ 200 ਤੋਂ ਵੱਧ HAF ਦਾਅਵਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਕਿ:
* 75% ਦਾਅਵੇ ਅਜਿਹੇ ਸਨ ਜੋ “ਹਿੰਦੂਫੋਬੀਆ” ਦੀ HAF ਦੀ ਆਪਣੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਉਤੇ ਵੀ ਖਰੇ ਨਹੀਂ ਉਤਰਦੇ।
* ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਹਿੰਦੂ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਜਾਂ ਹਿੰਦੂਤਵ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਸੀ — ਨਾ ਕਿ ਧਾਰਮਿਕ ਹਿੰਦੂ ਰੂਪ ਦੀ ਨਿੰਦਾ।
* ਕੁਝ ਦਾਅਵਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਵੀ "ਹਿੰਦੂਫੋਬੀਆ" ਵਜੋਂ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜੋ ਜਾਤੀ ਵਿਤਕਰੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਸਨ।
* 29 ਦਾਅਵੇ ਅਜਿਹੇ ਸਨ ਜੋ ਅਸਲ 'ਚ ਮੁਸਲਮਾਨ ਜਾਂ ਅਰਬ ਵਿਰੋਧੀ ਨਫ਼ਰਤ ਵਾਲੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਸਨ – ਉਲਟ HAF ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਵਿਰੋਧ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ।
ਸਿਆਸੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਤੇ ਵਿਵਾਦ
HAF ਅਤੇ Co HNA ਵਰਗੇ ਸਮੂਹਾਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸਿਆਸਤ 'ਚ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ — ਹਿੰਦੂਫੋਬੀਆ ਨੂੰ ਮੰਨਤਾ ਦਿਵਾਉਣ ਲਈ ਕਈ ਮਤੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ।
ਕਾਂਗਰਸ ਮੈਨ ਸ਼੍ਰੀ ਥਾਨੇਦਾਰ ਵੱਲੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਰੈਜ਼ੋਲੂਸ਼ਨ 1131 ਇਸ ਦਾ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਸੀ। ਪਰ ਇਹ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਕਿ ਇਹ ਮਤਾ HAF ਦੀ ਰਹਿਨੁਮਾਈ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਜੋ ਕਿ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀਤਾ ਤੇ ਸਵਾਲ ਖੜੇ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਨਤੀਜਾ: ਇੱਕ ਝੂਠੇ ਬਿਰਤਾਂਤ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਜਾਂ ਖੰਡਨ?
ਇਹ ਸਪਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ "ਹਿੰਦੂਫੋਬੀਆ" ਦਾ ਨੈਰੇਟਿਵ ਸਚਾਈ 'ਤੇ ਆਧਾਰਤ ਨਹੀਂ। ਅਕਸਰ ਇਹ ਆਲੋਚਨਾ ਨੂੰ ਚੁੱਪ ਕਰਵਾਉਣ ਦਾ ਹਥਿਆਰ ਬਣਾ ਕੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਜਿਵੇਂ Arte ਦੀ ਡੌਕਯੂਮੈਂਟਰੀ ਵਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਨਫ਼ਰਤ ਦੀ ਲਹਿਰ ਹੈ — ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸੰਗਠਨ ਇਹ ਦਿਖਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ = ਹਿੰਦੂਫੋਬੀਆ।ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਵਿੱਚ ਇਹ ਲੋਬੀ ਆਪਣੀ ਪਕੜ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹੀਲੇ ਵਸੀਲੇ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹਰ ਸੰਭਵ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿਚ ਹਨ।
Arte ਦੀ ਡੌਕਯੂਮੈਂਟਰੀ ਇੱਕ ਸਿਰਫ਼ ਨਜ਼ਰੀਆ ਨਹੀਂ, ਇੱਕ ਚੇਤਾਵਨੀ ਹੈ। RSS ਦੀ ਆਈਡੀਓਲੋਜੀ, ਜਿਸਦੀ ਜੜ੍ਹ ਨਾਜੀ ਆਈਡੀਓਲੋਜੀ ਨਾਲ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਆਧੁਨਿਕ ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੋਕਤੰਤਰਕ ਢਾਂਚੇ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀ ਪੈਦਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਸੱਚ ਅਤੇ ਇਨਸਾਫ਼ ਦੀ ਰਾਖੀ, ਆਖ਼ਰਕਾਰ, ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ Arte tv ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਮੰਨਦੇ ਪੂਰਾ ਸੁਣੋ ਤੇ ਅਗੇ ਸੇਅਰ ਕਰੋ — “ਇਹ ਕੋਈ ਹਿੰਦੂ ਵਿਰੋਧੀ ਨਹੀਂ, ਨਫ਼ਰਤ ਵਿਰੋਧੀ ਆਵਾਜ਼ ਹੈ।”
ਇਨਸਾਨੀਅਤ, ਸੱਚ, ਅਤੇ ਸਾਂਝੀਵਾਲਤਾ — ਕੋਈ ਧਰਮ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਸਾਡੀ ਸਾਂਝੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ।
🔗 ਹਵਾਲੇ ਅਤੇ ਲਿੰਕ:
* Arte ਡੌਕਯੂਮੈਂਟਰੀ (ਮੁੜ ਦੇਖੋ): arte.tv - Indien: Hass als Ideologie
* 📄 Jewish Currents ਰਿਪੋਰਟ: Auditing the Hindu American Foundation