ਗਾਜ਼ਾ–ਇਸਰਾਇਲ ਜੰਗ: ਜੰਗਬੰਦ ਹੋਣ ਦੀ ਨਵੀਂ ਉਮੀਦ (Ceasefire) - ਸ.ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ ਹੰਸਪਾਲ

ਅਕਤੂਬਰ 2025 |ਜੰਗਬੰਦ ਹੋਣ ਦਾ ਨਵਾਂ ਪੜਾਅ  ਲਗਾਤਾਰ 11 ਮਹੀਨੇ ਚੱਲੀ ਤਬਾਹੀਕਾਰੀ ਜੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਅੰਤਤ: ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਜੰਗਬੰਦ (Ceasefire) ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਇਹ ਸਮਝੌਤਾ ਕਤਰ, ਮਿਸਰ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟ ਨਾਲ(settle) ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਰਾਇਲ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਮਿਲਣ ’ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗਾ।

ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਮੁੱਖ ਬਿੰਦੂ

ਹਮਾਸ ਕੁਝ ਬਾਕੀ ਇਸਰਾਇਲੀ ਬੰਦੀਆਂ ਨੂੰ ਰਿਹਾਅ ਕਰੇਗਾ।

ਇਸਰਾਇਲ ਵੱਲੋਂ ਫਲਿਸਤੀਨੀ ਕੈਦੀਆਂ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ।

ਗਾਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਮਾਨਵਤਾ ਸਹਾਇਤਾ, ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਖੁਰਾਕ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਖੋਲ੍ਹੀ ਜਾਵੇਗੀ।

ਇਸਰਾਇਲ ਆਪਣੀਆਂ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਘਟਾਏਗਾ।

ਗਾਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਸੰਕਟ

ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ (UN) ਅਨੁਸਾਰ, ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੀ ਜੰਗ ਨੇ ਗਾਜ਼ਾ ਨੂੰ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ’ਤੇ ਪਹੁੰਚਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ:

ਸ਼੍ਰੇਣੀਅੰਕੜੇ (ਅਕਤੂਬਰ 2025 ਤੱਕ)ਮੌਤਾਂ42,000+ਜ਼ਖ਼ਮੀ95,000+ਘਰ ਤਬਾਹ250,000+ਬੇਘਰ ਲੋਕ1.8 ਮਿਲੀਅਨਹਸਪਤਾਲ ਬੰਦ60%ਬੱਚੇ ਕੂਪੋਸ਼ਣ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ55,000

“60% ਹਸਪਤਾਲ ਬੰਦ ਹਨ, ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਭਾਰੀ ਕਮੀ ਹੈ,” — ਯੂ.ਐਨ. ਰਿਪੋਰਟ

ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਥਿਤੀ

ਇਸਰਾਇਲ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬੈਂਜਾਮਿਨ ਨੇਤਨਯਾਹੂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵਿਭਾਜਨ ਹੈ।
ਕੁਝ ਮੰਤਰੀ ਜੰਗ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦੇ ਹਕ ਵਿੱਚ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਹੋਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹਮਾਸ ’ਤੇ “ਪੂਰੀ ਫੌਜੀ ਜਿੱਤ” ਤੱਕ ਦਬਾਅ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਹਮਾਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਮੀਡਰੇਟਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਇਹ ਭਰੋਸਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੰਗ ਸੱਚਮੁੱਚ ਖ਼ਤਮ ਹੋਵੇਗੀ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਇਸਰਾਇਲ ਵੱਲੋਂ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੰਗਬੰਦੀ “ਸ਼ਰਤੀ” ਹੈ — ਜੇ ਹਮਾਸ ਨੇ ਕੋਈ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ, ਤਾਂ ਕਾਰਵਾਈ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ

ਅਮਰੀਕਾ, ਤੁਰਕੀ, ਕਤਰ ਅਤੇ ਮਿਸਰ ਨੇ ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਦਾ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਯੂਨਾਈਟਡ ਨੇਸ਼ਨਜ਼ (UN) ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਜੰਗਬੰਦੀ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੱਡੀ ਰਾਹਤ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ ਜਾਵੇਗੀ।

ਇਰਾਨ ਅਤੇ ਹਿਜਬੁੱਲਾਹ ਵੱਲੋਂ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹਮਾਸ ਦੇ “ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ” ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣਗੇ।

ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਨੇ ਗਾਜ਼ਾ ਦੀ ਮੁੜ ਵਸੇਬਾ ਉਸਾਰਨ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫੰਡ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਰਾਹ

ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਜੰਗ ਦੇ ਅੰਤ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੜਾਅ ਹੈ — ਪਰ ਪੂਰੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਈ ਅਜੇ ਕਈ ਪੜਾਅ ਬਾਕੀ ਹਨ।

ਅਗਲੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਗੱਲਬਾਤ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ:

ਗਾਜ਼ਾ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਕਿਸ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇਗਾ,

ਹਮਾਸ ਦਾ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਭਵਿੱਖ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ,

ਅਤੇ ਕੀ ਦੁਬਾਰਾ ਦੋ-ਰਾਜ ਹੱਲ (Two-State Solution) ਵੱਲ ਵਾਪਸੀ ਸੰਭਵ ਹੈ।

ਮੀਡੀਆ ਪੰਜਾਬ ਟਿੱਪਣੀ
“ਇਹ ਸਮਝੌਤਾ ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਰਾਹ ਹੈ, ਅੰਤ ਨਹੀਂ।
ਜੇ ਸਾਰੀਆਂ ਪੱਖਾਂ ਨੇ ਸੱਚੀ ਨੀਅਤ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ ਕੀਤਾ,
ਤਾਂ ਗਾਜ਼ਾ ਦੀਆਂ ਟੁੱਟੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਟੁੱਟਿਆ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵੀ ਮੁੜ ਜੁੜ ਸਕਦਾ ਹੈ।”