ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਆਦਤ ਬਣ ਗਈ - ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ

ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਹੀ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਵਰਤਣ ਲਈ ਬਣਾਏ  ਕਨੂੰਨ ਕਾਇਦੇ ਦੀ ਗਲਤ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ । ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕੋਈ ਮਾਅਨੇ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੇ ।  ਦੁਰਵਰਤੋਂ  ਕਿਸੇ ਵੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇ ਇਸਦੇ ਦੂਰਰਸ਼ੀ ਨਤੀਜੇ ਘਾਤਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।  ਉੰਝ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਗਿਆਨ ਦਾ ਅੰਨਾ ਅਤੇ ਕੰਨਾਂ ਦਾ ਕੱਚਾ ਹੀ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਦਲੀਲਬਾਜ਼ੀ ਤੋਂ ਕੋਹਾਂ ਦੂਰ ਹੋ ਕੇ  ਆਖਰ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਵਾਲਾ   ਦੁਰਕਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
                                   ਨਿੱਜੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ  ਕੀਤੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਭਾਵੇਂ ਸਰੀਰ ਰੂਪੀ ਹੋਵੇ  ਜਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਅਸਰ ਸੀਮਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਰੁਤਬੇ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ  ਸਮਾਜਿਕ ਤਾਣਾ ਬਾਣਾ ਖਰਾਬ ਕਰਕੇ ਤਣਾਵ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ । ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀਆਂ ਚੀਜਾਂ ਖ਼ਾਦ ਪਦਾਰਥ ਅਤੇ  ਸਮਾਜਿਕ ਰਿਸ਼ਤੇ ਜੇ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਹੋਣ ਲੱਗਣ ਤਾ ਜੀਵਨ ਦੇ ਹਰ ਪੱਖ ਨੂੰ ਮਸਲ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੰਦਾ ਹੈ । ਅਜਿਹੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਸਮਾਜਿਕ ਚੇਤਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ  ਲੋੜ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਨਾਲ  ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਆਸ  ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ।  ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੀ  ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਹਊਮੈਂ  ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ  ਬਲਕਿ ਕਿਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਗਿਆਨ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
                           ਅਹੁਦੇ ਅਤੇ ਸੱਤਾ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਆਮ ਹੁੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ । ਇਸਦੀ ਦੀ ਵੱਡੀ ਕਮੀ  ਜਨਤਾ ਦੀ  ਘੱਟ ਸਮਝੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।  ਜੇ ਜਨਤਾ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ  ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਲ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਅਹੁਦੇ "  ਲੋਕ ਸੇਵਕ " "  ਰਾਜ ਨਹੀਂ ਸੇਵਾ  " ਦਾ ਸਹੀ ਸੁਨੇਹਾ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ । ਸਾਡੀ ਕਮੀ ਦਾ ਨਜ਼ਾਇਜ  ਫਾਇਦਾ ਉਠਾਉਂਦੇ  ਇਹ ਵਰਗ  ਆਮ ਚਰਚਾ  ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਨਹੀਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਬਲਕਿ  ਹਊਆ ਬਣਾਕੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਸਾਡੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੱਤਾ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਰਹੀ । ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ  ਰਾਜ ਦੀ ੳਦਾਹਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ  ਹੋਰ ਉਦਾਹਰਨਾਂ ਵੀ ਹਨ । ਅੱਜ ਸਮੇਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਸੱਤਾ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਵਾਲੇ ਸਖਤ ਕਨੂੰਨੀ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਇਸ ਨਾਲ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ ਸੇਵਾ  ਅਤੇ ਇਨਸਾਫ ਹੀ ਬਣੇਗਾ । ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮਿਸਾਲੀ ਸਜਾ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋਵੇ ਤਾ ਜਨਤਾ ਦਾ ਭਲਾ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਸੰਭਵ ਹੈ । ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੀ  ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਦੇ ਝੰਬੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ  ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੁਪਨਾ ਹੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ।
                                ਜਨਤਾ ਅਪਣੇ ਹੱਕਾਂ ਅਤੇ  ਫਰਜਾਂ ਲਈ ਵੀ  ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਨਾਲ  ਸੰਤੁਲਨ ਵਿਗੜਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਪੱਖ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੇ ਨਾਂਹ ਪੱਖੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੀ ਭੇਟ  ਚੜ੍ਹ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਵੋਟਾਂ ਖਾਤਰ ਵਰਤ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲੁਭਾਊ ਅਤੇ ਡੰਗ ਟਪਾਊ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਨਾਲ ਅਹੁਦੇ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ  ਹੰਢਾਉਣ ਲਈ ਚੁੱਪ ਰਹਿਣਾ ਮਜ਼ਬੂਰੀ ਬਣ ਜਾਦੀ ਹੈ । ਇਕ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਮੂਹਰੇ ਹੋ ਕੇ  ਅਹੁਦੇਦਾਰ ਦੇ ਮੂਹਰੇ ਬੈਠਣਾ ਫਿਤਰਤ ਬਣ ਗਈ ਹੈ ।  ਜੇ ਵਰਤੋਂ ਹੈ ਤਾਂ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਹੈ ਸਮਝ ਕੇ ਮਨ ਨੂੱ ਥੋੜਾ ਚਿਰ ਤਾਂ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਯੂਰਪੀਨ ਮੁਲਕਾਂ ਦੀ ਬਰਾਬਰਤਾ ਸੁਪਨਾ ਹੀ ਰਹੇਗੀ । ਕਈ ਮੁਲਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸੱਤਾ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਵਾਲਿਆ ਦਾ ਹਸ਼ਰ ਬਹੁਤ ਮਾੜਾ ਹੋਇਆ  ਪਰ ਉਦੋਂ ਜਦੋਂ ਜਨਤਾ ਜਾਗੀ । ਲੋਕਤੰਤਰ ਵਿੱਚ ਵੋਟ ਵੱਡਾ ਹਥਿਆਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਪੰਜ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਨਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਜੇ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਮਿਸਾਲੀ ਸਜ਼ਾ  ਦਾ ਉਪਬੰਧ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਜਨਤਾ ਨਾਲ ਇਨਸਾਫ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ।

ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ
ਅਬਿਆਣਾ ਕਲਾਂ
9878111445