ਈਦ-ਉਲ-ਫ਼ਿਤਰ ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ - ਚੋਧਰੀ ਮਕਬੂਲ ਅਹਿਮਦ

ਈਦ-ਉਲ-ਫ਼ਿਤਰ ਦਾ ਪਵਿਤ ਤਿਉਹਾਰ ਪੂਰੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ ਬੜੀ ਹੀ ਸ਼ਰਧਾ ਅਤੇ ਇਸਲਾਮੀ ਆਸਥਾ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਈਦ ਦਾ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਅਰਥ ਹੈ ਖ਼ੁਸ਼ੀ । ਮਸਲਮਾਨ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਈਦ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਕ ਈਦ-ਉਲ-ਫ਼ਿਤਰ ਜਿਸਨੂੰ ਸੇਂਵੀਆਂ ਵਾਲੀ ਈਦ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਈਦ ਈਦ-ਉਲ-ਜ਼ੋਹਾ ਜਿਸਨੂੰ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੀ ਈਦ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਈਦ-ਉਲ-ਫ਼ਿਤਰ ਰਮਜ਼ਾਨ ਮਹੀਨੇ ਦੇ 29/30 ਰੋਜ਼ੇ ਸਮਾਪਤ ਹੋਣ ਤੇ ਬਤੋਰ ਸ਼ੁਕਰਾਨਾ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦੋਂਵੇ ਈਦਾਂ ਮਨੁਖ ਨੂੰ ਮਾਨਵ ਜਾਤਿ ਦੇ ਲਈ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਈਦ-ਉਲ-ਫ਼ਿਤਰ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਰਮਜ਼ਾਨ ਤੋਂ ਹੈ । ਇਸੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪਵਿੱਤਰ ਕੁਰਆਨੇ ਪਾਕ ਨੂੰ ਅਲਾਹ ਵਲੋਂ ਪੈਗ਼ੰਮਬਰ ਇਸਲਾਮ ਹਜ਼ਰਤ ਮੁਹੰਮਦ ਮੁਸਤਫ਼ਾ ਸਲਲਾਹੋ ਅਲੈਹੇਵਸਲਮ ਤੇ ਉਤਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਰੋਜ਼ੇ ਰਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪਵਿਤਰ ਕੁਰਆਨ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੋਰ ਤੇ ਪੜਦੇ ਹਨ। ਚੰਗੇ ਕੰਮਾਂ ਵਲ ਧਿਆਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਸਮਾਂ ਅਲਾਹ ਦੀ ਇਬਾਦਤ ਵਿੱਚ ਗੁਜ਼ਾਰਦੇ ਹਨ।
 ਈਦ ਦਾ ਫ਼ਲਸਫ਼ਾ ਚੰਗੇ ਕੰਮਾਂ ਦੇ ਬਦਲੇ ਆਪਣੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਤਿਉਹਾਰ ਕੋਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਾ ਜਜ਼ਬਾ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰਖਣ ਲਈ ਮਨਾਏ ਜਾਦੇ ਹਨ। ਈਦ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਬਿਨਾਂ ਅਜ਼ਾਨ ਦੇ ਦੋ ਰਕਾਤ ਨਫ਼ਲ ਸ਼ੁਕਰਾਨੇ ਵਜੋਂ ਪੜੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਨਮਾਜ਼ ਈਦ ਅਦਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਹਾਉਣਾ ਅਤੇ ਵਜ਼ੂ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਈਦ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੁਝ ਮਿਠਾ ਖਾਕੇ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਈਦ ਦੇ ਦਿਨ ਨਵੇਂ ਕਪੜੇ ਪਹਿਨਕੇ ਜਾਣਾ ਅਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ ਲਗਾਨਾ ਸੁਨੰਤ ਹੈ।
ਨਮਾਜ਼ ਈਦ ਦੇ ਬਾਅਦ ਖ਼ੁਤਬਾ ਈਦ ਪੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਈਦ ਦਾ ਹੀ ਹਿਸਾ ਹੈ।
ਨਮਾਜ਼ ਦੇ ਬਾਅਦ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਨੂੰ ਦਾਨ ਦਿਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਈਦ ਦਾ ਦਿਨ ਅਲਾਹ ਦੀ ਇਬਾਦਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਦਾਤਾਂ ਦਾ ਸ਼ੁਕਰਾਣਾ ਅਦਾ ਕਰਨ ਦਾ ਦਿਨ ਹੈ।
ਈਦ ਦੇ ਦਿਨ ਰੋਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਰਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।
ਈਦ ਦੇ ਦਿਨ ਆਪਣੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ, ਦੋਸਤਾਂ,ਗ਼ਰੀਬਾਂ, ਬਿਮਾਰਾਂ ਅਤੇ ਯਤੀਮਾਂ ਨਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਦਾ ਇਜ਼ਹਾਰ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਨਾਂ ਦੀਆਂ ਖ਼ੁਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਛੋਟੇ ਬਚਿਆਂ ਨੂੰ ਈਦੀ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਈਦੀ ਦੇ ਲਈ ਉਹ ਹਕਦਾਰ ਹਨ।
ਈਦ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਈਦਗਾਹ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਤੋਂ ਦੂਰ ਖੁਲੇ ਸਥਾਨ ਤੇ ਜਾਕੇ ਇਕਠੇ ਅਦਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।ਹਜ਼ਰਤ ਮੁਹੰਮਦ ਮੁਸਤਫ਼ਾ ਸਲਲਾਹੋ ਅਲੈਹੇਵਸਲਮ ਈਦ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਪੜਨ ਜਾਂਦੇ ਅਤੇ ਵਾਪਿਸੀ ਵੇਲੇ ਦੂਜੇ ਰਾਸਤੇ ਤੋਂ ਵਾਪਿਸ ਆਉਂਦੇ ਤਾਕਿ ਉਹ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਈਦ ਮਿਲ ਸਕਣ।
ਈਦ ਦਾ ਚੰਦ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣ ਤੇ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਨਮਾਜ਼ ਈਦ ਅਦਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਈਦ ਦੇ ਦਿਨ ਜੇ ਕਿਸੇ ਕੋਲ ਨਵੇਂ ਕਪੜੇ ਨਾ ਹੋਣ ਤਾਂ ਹਾਲਾਤ ਮੁਤਾਬਿਕ ਕਪੜੇ ਪਹਿਨੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਹਜ਼ਰਤ ਮੁਹੰਮਦ ਮੁਸਤਫ਼ਾ ਸਲਲਾਹੋ ਅਲੈਹੇਵਸਲਮ ਦਾ ਕਥਨ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਈਦ ਦੀ ਰਾਤ ਵਿੱਚ ਇਬਾਦਤ ਕਰੇਗਾ ਉਸਦਾ ਦਿਲ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਜ਼ਿੰਦਾ ਕਰ ਦਿਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਸਦਾ ਦਿਲ ਉਸ ਸਮੇਂ ਨਹੀਂ ਮਰੇਗਾ ਜਦ ਸਾਰੀ ਦੁਨਿਆ ਦੇ ਦਿਲ ਮਰ ਜਾਣਗੇ।
ਈਦ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦਾ ਉਹੀ ਹਕਦਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸਲਾਮੀ ਸਿਖਿਆਂਵਾ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣੇ ਆਪਨੂੰ ਢਾਲਦਾ ਹੈ।ਸੰਸਥਾਪਕ ਮੁਸਲਿਮ ਜਮਾਤੇ ਅਹਿਮਦੀਆ ਹਜ਼ਰਤ ਮਿਰਜ਼ਾ ਗ਼ੁਲਾਮ ਅਹਿਮਦ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਕਥਨ ਹੈ ਕਿ ਸਚੀ ਈਦ ਉਦੋਂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਦ ਆਪ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਨਾਲ ਈਦ ਮਨਾਉਗੇ। ਫ਼ਿਰ ਖ਼ੁਦ ਆਪਣੀ ਈਦ ਮਨਾਉਣਗੇ। ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਦੇ ਦੁਖ ਦਰਦ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣਾ ਹੀ ਈਦ ਦੀ ਸਚੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਹੈ।
ਈਦ ਦੇ ਦਿਨ ਸਵਾਦਿਸ਼ਟ ਅਤੇ ਮਿਠੇ ਪਕਵਾਨ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ
ਈਦ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਫ਼ਰਜ਼
ਸਾਰੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਤੇ ਫ਼ਰਜ਼ ਹੈ ਕਿ ਈਦ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਅਦਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਅਤੇ ਮਸਕੀਨਾਂ ਲਈ ਜੋ ਇਸ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਫ਼ਿਤਰਾਨਾ ਅਦਾ ਕਰਨ। ਇਹ ਫ਼ਿਤਰਾਨਾ ਢਾਈ ਕਿਲੋ ਅਨਾਜ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਜਾਂ ਇਸਦੀ ਕੀਮਤ ਵਜੋਂ ਅਦਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੈਸਾ ਉਨਾਂ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਅਤੇ ਮਸਕੀਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸੋਨੇ ਚਾਂਦੀ ਲਈ ਜ਼ਕਾਤ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਈਦ-ਉਲ-ਫ਼ਿਤਰ ਦੇ ਪਵਿਤਰ ਮੋਕੇ ਤੇ ਦੇਸ਼ ਵਾਸਿਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਬਹੁਤ ਮੁਬਾਰਕ ਹੋਵੇ।

ਲੇਖਕ:ਚੋਧਰੀ ਮਕਬੂਲ ਅਹਿਮਦ 9988489365