ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿਚ ਵਰਣਤ ਰੱਬਾਂ ਦਾ ਆਪਸੀ ਟਕਰਾਓ - ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਜਿਉਣ ਵਾਲਾ

ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਪੰਜ-ਸੱਤ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਭਗਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਜੇਕਰ ਇਕ ਪਾਸੇ ਰੱਖ ਕੇ ਬਾਕੀ ਦਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਜਿਤਨੇ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਖੇਤਰ ਹਨ ਉਤਨੇ ਹੀ ਵੱਖਰੇ ਵੱਖਰੇ ਰੱਬ/ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ/ਭਗਵਾਨ ਹਨ। ਸਾਰੇ ਅਫਰੀਕਾ ਵਿਚ ਹੀ ਕਈ ਸੌ ਕੁ ਦੇ ਕਰੀਬ ਜਾਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ‘ਚ ਰੱਬ ਹੋਣਗੇ ਕਿਉਂਕਿ ਮੇਰੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਹੀ ਇਕ ਰੱਬ ਤੇ ਦੋ ਕੁ ਰੱਬਣੀਆਂ ਬਣੀਆਂ ਬੈਠੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹੀਆਂ ਬੋਲੀਆਂ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਅੱਜ ਮੌਜ਼ੂਦ ਹਨ ਤਕਰੀਬਨ ਉਸ ਤੋਂ ਕਈ ਗੁਣਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰੱਬਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਨੇ ਰੱਬ ਸੱਤਵੇਂ ਅਕਾਸ਼ ਤੇ ਮਿੱਥ ਲਿਆ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚ ਸ਼ੇਸ਼ਨਾਗ ਦੇ ਸਿਰ ਤੇ ਸਮਾਧੀ ਲਾਈ ਬੈਠਾ ਮੰਨ ਲਿਆ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਕਿਤੇ ਤੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਕਿਤੇ।
ਹੁਣ ਆਪਾਂ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਕਹਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਰੱਬ ਦੀ। ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਸੂਫੀ ਕਵੀਆਂ ਨੇ ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਰੱਬ ਨੂੰ ਅਕਾਸ਼ ਤੋਂ ਥੱਲੇ ਲਾਹ ਕੇ ਰੱਬ ਦਿਲਾਂ ਵਿਚ ਵੱਸਦੇ ਹੋਣ ਦਾ ਹੋਕਾ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਸੂਲੀ ਚਾੜ੍ਹ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਇਕ ਸੂਫੀ ਕਵੀ ਦੇ ਬੋਲ:
ਮੰਦਰ ਢਾਹ ਦੇ ਮਸਜ਼ਦ ਢਾਹ ਦੇ ਢਾਹ ਦੇ ਜੋ ਕੁੱਝ ਢਹਿੰਦਾ।
ਇਕ ਬੰਦੇ ਦਾ ਦਿਲ ਨਾ ਢਾਹੀਂ ਰੱਬ ਦਿਲਾਂ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ।
ਬਾਬਾ ਫਰੀਦ ਜੀ ਵੀ ਏਹੋ ਹੀ ਫਰਮਾਣ ਕਰਦੇ ਹਨ:
ਆਸਾ ਸੇਖ ਫਰੀਦ ਜੀਉ ਕੀ ਬਾਣੀ॥ ਦਿਲਹੁ ਮੁਹਬਤਿ ਜਿੰਨ੍ਹ ਸੇਈ ਸਚਿਆ ॥ ਜਿਨ੍ਹ ਮਨਿ ਹੋਰੁ ਮੁਖਿ ਹੋਰੁ ਸਿ ਕਾਂਢੇ ਕਚਿਆ ॥੧॥ ਰਤੇ ਇਸਕ ਖੁਦਾਇ ਰੰਗਿ ਦੀਦਾਰ ਕੇ ॥ ਵਿਸਰਿਆ ਜਿਨ੍ਹ ਨਾਮੁ ਤੇ ਭੁਇ ਭਾਰੁ ਥੀਏ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ਬਾਬਾ ਫਰੀਦ ਜੀ ਨੇ ਵੀ ਰੱਬ ਨੂੰ ਜੰਗਲਾਂ ਬੇਲਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਕੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿਚ ਵੱਸਣ ਦਾ ਹੋਕਾ ਦਿੱਤਾ
ਫਰੀਦਾ ਜੰਗਲੁ ਜੰਗਲੁ ਕਿਆ ਭਵਹਿ, ਵਣਿ ਕੰਡਾ ਮੋੜੇਹਿ॥ ਵਸੀ ਰਬੁ ਹਿਆਲੀਐ, ਜੰਗਲੁ ਕਿਆ ਢੂਢੇਹਿ॥{ਪੰਨਾ 1378}
ਤੇ ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਜੀ ਨੇ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਰੱਬ ਤੁਹਾਡੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਵੱਸਦਾ ਹੈ ਉਸਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਕਰੋ।
ਗੁਪਤੁ ਪਰਗਟੁ ਤੂੰ ਸਭਨੀ ਥਾਈ॥ ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਮਿਲਿ ਸੋਝੀ ਪਾਈ॥ ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਸਲਾਹਿ ਸਦਾ ਤੂੰ, ਗੁਰਮੁਖਿ ਮੰਨਿ ਵਸਾਵਣਿਆ॥8॥24॥25॥ {ਪੰਨਾ 124}
ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਤੇ ਫਰੀਦ ਜੀ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਫੁਰਮਾਣਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਮਾਤਾ ਕੌਲਾਂ ਵਾਲੇ ਕੀਰਤਨੀਏ ਗੁਰ ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਬਾਬਾ ਫਰੀਦ ਜੀ ਨੂੰ ਬਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਪੁੱਠੇ ਲਟਕਾ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਅਸੀਂ ਨਾਸਮਝੀ ਕਾਰਣ ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਲੋ ਮਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ/ ਬਚਿੱਤ੍ਰ ਨਾਟਿਕ ਗ੍ਰੰਥ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਇਸ਼ਟ ਸਿਧਾਂਤਕ ਰੂਪ ਵਿਚ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰੇ-ਵੱਖਰੇ, ਇਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਉਲਟ ਹਨ।
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥ ਮਿਠ ਬੋਲੜਾ ਜੀ ਹਰਿ ਸਜਣੁ ਸੁਆਮੀ ਮੋਰਾ ॥ ਹਉ ਸੰਮਲਿ ਥਕੀ ਜੀ ਓਹੁ ਕਦੇ ਨ ਬੋਲੈ ਕਉਰਾ ॥ ਕਉੜਾ ਬੋਲਿ ਨ ਜਾਨੈ ਪੂਰਨ ਭਗਵਾਨੈ ਅਉਗਣੁ ਕੋ ਨ ਚਿਤਾਰੇ॥  {ਪੰਨਾ784}
ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਰੱਬ ਸਰਬ ਵਿਆਪਕ ਹੈ ਤੇ ਹੈ ਵੀ ਮਿੱਠ ਬੋਲੜਾ। ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਪਾਤਸਾਹ ਜੀ ਫੁਰਮਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੈਂ ਭਾਲ ਕੇ ਥੱਕ ਗਿਆ ਹਾਂ ਪਰ ਉਹ ਕਦੇ ਵੀ ਕੌੜਾ ਬੋਲ ਬੋਲਦਾ ਨਹੀਂ ਸੁਣਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਦੇ ਔਗਣ ਨਹੀਂ ਚਿਤਾਰਦਾ, ਉਹ ਪੂਰਨ ਭਗਵਾਨ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਆਪਾਂ ਕੁੱਝ ਵੰਨਗੀਆਂ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ/ਬਚਿੱਤ੍ਰ ਨਾਟਿਕ ਗ੍ਰੰਥ ਦੇ ਰੱਬ ਦੀਆਂ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ।
ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦਾ ਲਿਖਾਰੀ ਇਕ ਅੱਧ ਪੰਗਤੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਨਾਲ ਮਿਲਦੀ ਲਿੱਖ ਕੇ:
ਨ ਰੂਪੰ ਨ ਰੇਖੰ ਨ ਰੰਗੰ ਨ ਰਾਗੰ॥ ਨ ਨਾਮੰ ਨ ਠਾਮੰ ਮਹਾ ਜੋਤਿ ਜਾਗੰ॥ ਦ.ਗ੍ਰੰ.ਪੰਨਾ 39॥
ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਕੋਈ ਰੂਪ ਨਹੀਂ, ਰੰਗ ਨਹੀਂ,ਰੇਖ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸਨੇਹ (ਰਾਗੰ) ਹੈ ਪਰ ਨਾਲ ਹੀ:
ਚਤੁਰ ਬਾਹ ਚਾਰੰ॥ ਨਿਜੂਟ ਸੁਧਾਰੰ॥ ਗਦਾ ਪਾਸ ਸੋਹੰ॥ ਜਮੰ ਮਾਨ ਮੋਹੰ॥32॥ ਸੁਭੰ ਜੀਭ ਜੁਆਲੰ॥ ਸੁ ਦਾੜ੍ਹਾ ਕਰਾਲੰ॥ ਬਜੀ ਬੰਬ ਸੰਖੰ॥ ਉਠੇ ਨਾਦ ਬੰਖੰ॥33॥ ਦ.ਗ੍ਰੰ. ਪੰਨਾ 41॥ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਣ ਦੀ ਢਿੱਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਕਿ ਉਸ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਸੁੰਦਰ ਬਾਹਾਂ ਹਨ, ਸਿਰ ਤੇ ਜੂੜਾ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਉਸ ਕੋਲ ਗਦਾ ਵੀ ਹੈ ਜੋ ਜਮਾਂ ਦੇ ਮਨ ਨੂੰ ਮੋਹ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੀਭ ਵਿਚੋਂ ਜੁਆਲਾ ਨਿਕਲ ਰਹੀ ਹੈ ਜਾਂ ਅੱਗ ਵਰਗੀ ਜੀਭ ਹੈ, ਦਾੜ੍ਹਾਂ ਬਹੁਤ ਭਿਆਨਕ ਹਨ, ਧੌਂਸੇ ਤੇ ਸੰਖ ਵੱਜ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿਚੋਂ ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ ਗਰਜ ਵਰਗਾ ਨਾਦ ਨਿਕਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਉੱਪਰ ਵਰਨਤ ਨਿੱਕੜ-ਸੁੱਕੜ ਮੁਮਕਨ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਰੱਬ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਹਧਾਰੀ ਹੈ ਤੇ ਜਵਾਲਾਮੁੱਖੀ ਦੇਵੀ ਵਰਗਾ, ਨੈਣਾਂ ਦੇਵੀ ਵਰਗਾ ਹੋਵੇਗਾ ਜਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੇਵੀ ਵਰਗਾ। ਜੇਕਰ ਉਸ ਦੇ ਜੀਭ ਹੈ, ਸਿਰ ਤੇ ਜੂੜਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਦਾੜ੍ਹਾਂ ਤੇ ਉਹ ਵੀ ਭਿਆਨਕ ਤਾਂ ਉਹ ਜ਼ਰੂਰ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਆਦਮੀ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿਚ ਦਿਸਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਤੇ ਉਹ ਮਰ ਵੀ ਗਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਫੁਰਮਾਣ ਹੈ:
ਮੇਰੇ ਮਨ ਸਤਗੁਰ ਕੀ ਸੇਵਾ ਲਾਗੁ ॥ ਜੋ ਦੀਸੈ ਸੋ ਵਿਣਸਣਾ ਮਨ ਕੀ ਮਤਿ ਤਿਆਗੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ (ਪੰਨਾ 50, ਮ:5)
ਮੇਰੇ ਮਨ ਆਪਣੀ ਮੱਤ ਛੱਡ ਕੇ ਗਿਆਨ ਦੀ ਗੱਲ ਸਮਝ ਕਿ ਜੋ ਵੀ ਦਿਸਦਾ ਹੈ ਉਸ ਨੇ ਮਰਨਾ ਹੈ। ਪਰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਰੱਬ ਤਾਂ ਅਬਨਾਸੀ ਹੈ ਤੇ ਅਜੂਨੀ ਵੀ:
ਓਹੁ ਅਬਿਨਾਸੀ ਪੁਰਖੁ ਹੈ ਸਭ ਮਹਿ ਰਹਿਆ ਸਮਾਇ ॥੧੩॥ ਰਾਮ ਨਾਮ ਧਨੁ ਸੰਚਿਆ ਸਾਬਤੁ ਪੂੰਜੀ ਰਾਸਿ ॥ ਨਾਨਕ ਦਰਗਹ ਮੰਨਿਆ ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਸਾਬਾਸਿ ॥੧੪॥੧॥੨॥੧੧॥ {ਪੰਨਾ 759}
ਗੁਰਬਾਣੀ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਰੱਬ ਕੋਲ ਸੰਖ, ਗਦਾ, ਚੱਕ੍ਰ ਹੋਣ ਨੂੰ ਕੱਟਦੀ ਹੋਈ ਰੱਬ ਦੇ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਨੂੰ ਵੀ ਕੱਟਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਵਰਗਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ, ਉਹ ਅਸਚਰਜ ਰੂਪ ਹੈ, ਉਹ ਗੁਰਮੁੱਖਾਂ/ਸਾਧੇ ਹੋਏ ਭਗਤ ਜਨਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿਚ ਵੱਸਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਕੋਈ ਵਿਰਲਾ ਹੀ ਸਮਝਦਾ ਹੈ।
ਨ ਸੰਖੰ, ਨ ਚਕ੍ਰੰ, ਨ ਗਦਾ, ਨ ਸਿਆਮੰ ॥ ਅਸਚਰਜ ਰੂਪੰ, ਰਹੰਤ ਜਨਮੰ ॥ ਨੇਤ ਨੇਤ ਕਥੰਤਿ ਬੇਦਾ ॥ ਊਚ ਮੂਚ ਅਪਾਰ ਗੋਬਿੰਦਹ ॥ ਬਸੰਤਿ ਸਾਧ ਰਿਦਯੰ ਅਚੁਤ, ਬੁਝੰਤਿ ਨਾਨਕ ਬਡਭਾਗੀਅਹ ॥57॥ (ਗੁ. ਗ੍ਰ.ਪੰਨਾ 1359)
ਨਵ ਨੇਵਰ ਨਾਦ ਸੁਰੰ ਨ੍ਰਿਮਲੰ॥ ਮੁਖ ਬਿੱਜੁਲ ਜਵਾਲ ਘਣੰ ਪ੍ਰਜੁਲੰ॥
ਮਦਰਾ ਕਰ ਮੱਤ ਮਹਾ ਭਭਕੰ॥ਬਨ ਮੈ ਮਨੋ ਬਾਘ ਬਚਾ ਬਬਕੰ॥ ਦ. ਗੰ. ਪੰਨਾ 42॥
ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦਾ ਲਿਖਾਰੀ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਦੇ ਪੈਰੀਂ ਝਾਂਜਰਾਂ ਪੁਆ ਕੇ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੀਆਂ ਝਾਂਜਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਨਿਰਮਲ ਨਾਦ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ, ਮੁੱਖ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਅੱਗ ਵਾਂਗ ਲਿਸ਼ਕਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀ ਕੇ ਹਾਥੀ ਵਾਂਗ ਭੱਬਕਦਾ ਹੈ ਮਾਨੋ ਜਿਵੇਂ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਸ਼ੇਰ ਦਾ ਬੱਚਾ ਦਾਹੜ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ। ਇਹ ਸਾਰਾ ਕੁੱਝ ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਸਮਝਾ ਰਿਹਾ ਹੈ? ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦਾ ਰੱਬ ਜੂਨਾਂ ਵਿਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਤਾਂ ਤਾਂਤ੍ਰਕ ਮੱਤ ਹੈ ਤੇ ਵੱਡੇ ਢਿੱਡਾਂ ਵਾਲੇ, ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਰੋਟੀਆਂ ਤੇ ਪਲਣ ਵਾਲੇ, ਵਿਹਲੜ ਤੇ ਲਫੰਗੇ ਸਾਧੜੇ ਵੀ ਤਾਂ ਏਹੀ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਾਡਾ ਫਲਾਣਾ ਪਰਮ ਮਨੁੱਖ, ਬ੍ਰਿਹਮਗਿਆਨੀ ,ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਿਹਮਗਿਆਨੀ, ਗੁਰਮਤਿ ਮਾਰਤੰਡ ਆਦਿ।
ਇਕ ਪਾਸੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਖਾਲਸਾ ਰੂਪ ਦੇਣ ਲਈ ਖੰਡੇ ਦੀ ਪਾਹੁਲ ਛਕਾਉਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਉਹ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਲਿਖ ਸਕਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇ ਤੂੰ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦੇ ਇਸ਼ਟ, ਮਹਾਂਕਾਲ ਦਾ ਸਿੱਖ/ਸ਼ਿਸ਼ ਬਣਨਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸ਼ਰਾਬ ਭੰਗ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰ:
ਦਿਜ ਹਮ ਮਹਾ ਕਾਲਕੋ ਮਾਨੈ। ਪਾਹਨ ਮੈ ਮਨ ਕੋ ਨਹਿ ਆਨੈ॥ ਪਾਹਨ ਕੋ ਪਾਹਨ ਕਰਿ ਜਾਨਤ॥ ਤਾ ਤੇ ਬੁਰੋ ਲੋਗ ਏ ਮਾਨਤ।91।ਇਹ ਛਲ ਸੌ ਮਿਸਰਹਿ ਛਲਾ ਪਾਹਨ ਦਏ ਬਹਾਇ॥ ਮਹਾਕਾਲ ਕੋ ਸਿੱਖਯ ਕਰ ਮਦਰਾ ਭਾਂਗ ਪਿਵਾਇ॥ 125॥ ਚਰਿਤ੍ਰ 266, ਪੰਨਾ 1210॥ ਅਖਰੀਲਾ ਬੰਦ॥
ਪਰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਤਾਂ ਮਹਾਂਕਾਲ ਨੂੰ ਵੀ ਰੱਦ ਕਰਦੀ ਹੈ:
ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ 5 ॥ ਜਪਿ ਗੋਬਿੰਦੁ ਗੋਪਾਲ ਲਾਲੁ ॥ ਰਾਮ ਨਾਮ ਸਿਮਰਿ ਤੂ ਜੀਵਹਿ ਫਿਰਿ ਨ ਖਾਈ ਮਹਾ ਕਾਲੁ ॥1॥ ਰਹਾਉ ॥ {ਪੰਨਾ 885-886}
ਸਲੋਕ ਮਃ ੨ ॥ ਅੰਧੇ ਕੈ ਰਾਹਿ ਦਸਿਐ ਅੰਧਾ ਹੋਇ ਸੁ ਜਾਇ ॥ ਹੋਇ ਸੁਜਾਖਾ ਨਾਨਕਾ ਸੋ ਕਿਉ ਉਝੜਿ ਪਾਇ ॥ ਅੰਧੇ ਏਹਿ ਨ ਆਖੀਅਨਿ ਜਿਨ ਮੁਖਿ ਲੋਇਣ ਨਾਹਿ ॥ ਅੰਧੇ ਸੇਈ ਨਾਨਕਾ ਖਸਮਹੁ ਘੁਥੇ ਜਾਹਿ ॥੧॥ {ਪੰਨਾ 954}
ਗੁਰ ਸਿੱਖ ਭਰਾਵੋ! ਮੈਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਪੀਲ ਹੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹਾਂ, ਅੰਧੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦੱਸੇ ਰਾਹ ਤੇ ਤਾਂ ਅੰਧੇ ਲੋਕ ਹੀ ਚੱਲਣਗੇ ਪਰ ਜੇ ਕੋਈ ਸੁਜਾਖਾ ਹੋਵੇਗਾ ਤਾਂ ਉਹ ਔਝੜੇ ਨਹੀਂ ਪਏਗਾ, ਕਿ ਆਪਾਂ ਸੁਜਾਖੇ ਬਣੀਏ, ਲੰਮੇ ਚੋਲਿਆਂ ਵਾਲੇ ਤੇ ਗੋਢਿਆਂ ਤਕ ਲਮਕਦੇ ਢਿੱਡਾਂ ਵਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਕਿਨਾਰਾ ਕਰੀਏ, ਬੰਟੀ ਬਈਏ ਵਾਰਗਿਆਂ ਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ-ਇਤਹਾਸਕ ਅਸਥਾਨਾਂ ਤੇ ਬੋਲਣ ਤੋ ਰੋਕਿਆ ਜਾਵੇ। ਜੇਕਰ ਸਾਰੇ ਦਾ ਸਾਰਾ ਸਾਧ ਲਾਣਾ ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਨੂੰ ਸਵਾਲ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖੀ ਕਿੱਥੇ ਹੈ? ਆਓ ਸਾਰੇ ਰਮ-ਮਿਲ ਕੇ ਬਾਬੇ ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਪ੍ਰਚਾਰਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰੀਏ।
ਗੁਰੂ ਦੇ ਪੰਥ ਦਾ ਦਾਸ,
ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਜਿਉਣ ਵਾਲਾ # +1 647 966 3132